„Lex TVN” oczami studentów

Jeszcze kilkanaście tygodni temu, we wrześniu, pomimo usilnych prób obozu rządzącego, Senat ostatecznie odrzucił projekt nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji, nazywanej w mediach „lex TVN”. 17 grudnia, ponad trzy miesiące później, niespodziewanie temat wrócił na salę plenarną Sejmu, który w kontrowersyjnym głosowaniu przyjął nowelizację bez uwzględniania poprawek Senatu. Czy istnieje lepsze podsumowanie 2021 roku w polskiej polityce?

W obronie interesu Rzeczpospolitej

W zeszłe wakacje oczy obserwatorów zwróciły się ku propozycji koalicji rządzącej, aby legislacyjnie ograniczyć obecność zagranicznego kapitału w polskich mediach. Podmioty spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego nie mogłyby być dłużej, w imię nowych przepisów, większościowymi udziałowcami w spółkach medialnych. Najwięcej stracić mogłaby na tym stacja TVN oraz inne kanały należące do amerykańskiego koncernu Discovery, które w przypadku utrzymania obecnej struktury własnościowej, zostałyby pozbawione koncesji. Stąd przyjęło się nazywać nowelizację „lex TVN”. Zgodnie z zamysłem jej autorów, polskie media powinny być w posiadaniu podmiotów polskich lub europejskich, aby chronić krajowy interes przed wpływami zagranicznymi¹

Punkty za styl

Niemałe kontrowersje wzbudziła również forma obrad, w jakiej procedowano nowelizację w Sejmie. Wykorzystując mobilizację posłów, w tym posłów koalicji rządzącej, na ostatnią chwilę zwołano posiedzenie komisji kultury, która pomimo sprzeciwu opozycji – zarzucającej postępowanie wbrew sejmowemu regulaminowi – wydała rekomendację o odrzuceniu senackich poprawek w projekcie „lex TVN”². W taki oto sposób nowelizacja została skierowana na biurko prezydenta, który 27 grudnia projekt zawetował, sprawiając, że praktycznie nierealne staje się jego ostateczne wprowadzenie w życie. Działania te wywołały burzę wśród Polaków – „lex TVN” stał się obok wysokich cen, konfliktów Polski z UE, pandemii… jednym z najczęściej poruszanych tematów w okresie świątecznym. Nie bez powodu – reakcja samej stacji w postaci nawołującego do prezydenckiego weta apelu, który podpisało kilka milionów osób³, organizowane przez środowiska opozycyjne „protesty w obronie wolnych mediów” oraz liczne dyskusje w internecie tylko potwierdzają, że temat okazał się być nośnym.

Reakcja studencka

W związku z tym, postanowiliśmy zweryfikować, jak temat jest odbierany wśród studentów polskich uczelni. W ciągu zaledwie 3 dni (19-21 grudnia) uzyskaliśmy aż 1000 odpowiedzi z ośrodków akademickich z całej Polski. Z badania wynika jasno – 69% naszych respondentów nie popiera wprowadzenia „lex TVN”, przy 25% badanych przychylnych rozwiązaniu. Prezydenckie weto powinno więc uszczęśliwić większość studenckiej społeczności. Wielu młodych ludzi dostrzega również inne warstwy tego problemu. Dla ponad 67% badanych studentów nowelizacja „lex TVN” zagrażałaby wolności słowa w Polsce, co można potraktować jako uderzenie w fundamenty ustroju demokratycznego, którego nieodłącznym elementem jest właśnie możliwość nieskrępowanego wyrażania poglądów. W mediach – zarówno tradycyjnych, jak i społecznościowych – przewijały się głosy mówiące, że nowelizacja ustawy o radiofonii i telewizji to element walki Prawa i Sprawiedliwości ze stacją TVN24, która znana jest z antyrządowego przekazu i która stanowi poważną konkurencję dla związanej z władzą Telewizji Polskiej. Aż 88% badanych studentów zgodziło się ze stwierdzeniem, że pluralizm w mediach jest istotny. W tym świetle pośrednie lub bezpośrednie ograniczanie dostępu do mediów różnego typu i o różnym przekazie zdaje się być raczej kiepskim pomysłem.

Poniżej znajduje się pełny raport z naszego badania. Zachęcamy do zapoznania się z jego wynikami:

BADANIE OPINII STUDENCKIEJ NA TEMAT WPROWADZENIA NOWELIZACJI DO USTAWY O RADIOFONII I TELEWIZJI, TZW. „LEX TVN”

Autorzy badania: Emilia Wróbelska, Adam Golec, Mateusz Fornowski

Koordynatorki projektu: Blanka Chmielewska, Kinga Rafalska